HD Yayın Nedir, SD Yayın Nedir, HD ve SD Hakkındaki Gerçekler
HD (High Definition) ingilizce olarak yüksek çözünürlük anlamındadır. HD nin ne olduğunu anlamak için önce SD (Standart Definition) standart çözünürlüğün ne olduğunu anlamamız gereklidir. Bilmemiz gereken en önemli konulardan biride uydu yayınlarının gelişiminin TV teknolojisine paralel olduğudur. TV teknolojileri geliştikçe, yayıncı kuruluşlar bu tv lere gerekli kaynağı sağlamak için uydu yayın teknolojilerini geliştirmiştir. 1975 yılında HBO kanalının Satcom1 de başlattığı ve günümüze kadar gelen 3 ana devrim niteliğinde değişiklik olmuştur; İlk devrim, uydu yayınlarının tamamı analog formatındaydı ve izlenmesi için analog yayınların alımına uygun uydu alıcıları kullanılıyordu. Genelde bu dönemde tv lerde tüplü (CRT) tv dönemindeydi. 2. devrim uydu yayınlarının analog tan dijitale (sayısal) geçişiyle başladı. Sayısala geçiş nedeni tv teknolojilerinden çok, gereksinimler karşılanamadığı için başlamıştır. Gereksinimlerden ilki kanal sayılarının azlığıydı. Analog yayıncılıkta tek kanal iletebilen bir frekans ve bant genişliğinde dijital formatta 8 kanal yayınlanabiliyordu. Uydu kirası ve maliyetler düşüyor, dijital yayınla beraber iletilebilen EPG, interaktif hizmetler ve şifreli yayın iletimlerinin güvenli olması kat ve kat avantaj sağlıyordu. Mevcut analog uydu yayınlarını alacak teknolojideki analog uydu alıcıları, dijital yayınların izlenmesine uygun değildi. Buradaki en büyük sorun aynı 2014 yılı Temmuz ayından sonra yaşanacak HD geçiş dönemimde yaşanacak sorunlar gibi tüm yayıncı kuruluşların teknik altyapılarını aynı anda hazırlayamadıklarından ve kullanıcıların uydu alıcılarını hemen değiştiremediklerindendi. Bu sebeple uzun yıllar analog ve dijital yayınları beraber alabilecek uydu alııcları kullanıldı. Türksat uydusunda analog yayında kanal son popüler kanal SHOW TV analog yayınını sonlandırınca dijital analog uydu alıcıları hala kullanılsa da analog uydu alıcısı sahipleri dijital uydu alıcısı almaya mecbur kalmıştır. Bir süre sonra çok pahalı olan dijital uydu alıcıları analog uydu alıcıları ile aynı fiyatlara düşmüş, milyonlarca kullanıcı dijital uydu alıcılarına geçmiştir. Uyduda 20-30 ile ifade edilen uydu yayınları dijitale geçişle beraber hızlı bir şekilde milyonlarca kullanıcı binlerce kanala ulaştı. Zamanla uydu alıcılarındaki analog özelliğide tamamen kaldırıldı. Buraya yazılanları dikkati okuduysanız değişen uydu yayın teknolojileri ile beraber bu yayınların alımına uygun uydu alıcıları değişimini öğrenmişsinizdir. İlk dijital yayın Türksat ta 1995 yılında başladı ve bugüne kadar geldi. Peki ne oldu da dijital yayınlarda yetmemeye başladı ve HD yayınlara geçiş başladı?
Bu geçişte iki ana unsur önemli. Birincisi yayıncı kuruluşların uydudan kiraladıkları aynı frekans ve bant genişliğinde daha fazla kanal ileterek aynı kirası maliyetlerini düşürmek istemeleri, İkincisi günümüz teknolojisindeki TV lere uygun yüksek çözünürlüklü yayınları iletmek istemeleri. Dünyada HD yayına geçiş bizlerden seneler önce başlamış, Türkiyede ise daha yeni yeni başlamış ve gündeme gelmiştir. Dijital SD ve HD yayınlar pratikte birbirinin aynısıdır. HD yayınların SD uydu alıcılarıyla izlenememesinin sebebi sadece yayının iletim tekniğiyle ilgilidir. HD yayınlar farklı bir sıkıştırma tekniğiyle iletilir. Bilgisayarınızda izlediğiniz bir filmi farklı formatlara çevirdiğinizde nasıl ki dosya boyutu yarı yarıya düşüyorsa HD yayınlarda mpeg-4 teknolojisiyle iletilir. İşte tam burada da şöyle bir detay karşımıza çıkıyor. Bu sıkıştırmayı sadece aynı bant genişliğinde 2 kat fazla kanal iletmeyi seçenler uydu listelerinde mpeg4 olarak görebileceği dijital yayınlara geçtiler ancak mpeg4 sd yayın olarak. Sonuca bakarsak HD yayınların en büyük avantajı izleyicilere oldu. SD yayınlar küçük ekranda ve tüplü tv lerde sorunlu gözükmese de gelişen TV teknolojisiyle daha büyük ve yüksek çözünürlüklü tv ler satılmaya başlandı. Küçük ekranlarda çözünürlük ortalama 12-70 cm çapındaki tv lere yeterli geliyordu. Ancak daha büyük ekranlara sahip tv lerde SD yayınların izlenmesinde kötü kalitede ve keyifsiz bir deneyim sunuyordu. Tam anlaşılması açısından pc nizde küçük ebatlı bir resmi büyüttüğünüz de nasıl ki görüntü kare kare yakından anlaşılmaz oluyorsa, işte büyük ekranlı LCD LED Plazma TV lerde de aynı etki oluyordu. Sonuçta SD yayınlar büyük ve yüksek çözünürlüklü TV’ler için yetersiz gelmeye başladı. Ve yayıncı kuruluşlar normalden 4 kat fazla çözünürlüğe sahip HD yayınlara geçmeye başladı. Bu sayede 160-200cm ye kadar olan HD destekli panelli tv lerde kaliteli görüntüler almaya başladı. HD yayınlara geçiş tüm kanallar için yıllarca sürebilir. Çünkü HD yayın yapmak için tüm yayın ekipmanları, kameralar vb cihazların değişmesi gereklidir. Uydudan kiralanacak HD yayın frekansıda maliyetlidir. Elinizdeki eski tip SD uydu alıcısının görüntü kalitesi önemli değil diyorsanız tüm kanallar HD ye geçene kadar bekleyebilirsiniz. Önerimiz ise fiyatları artık SD uydu alıcılarla aynı skalayı yakalamış olan HD özelliğe sahip bir uydu alıcısı alarak gözlerinize ve kendinize güzel bir ziyafet vermenizdir. Eminiz ki HD yayın izlemeye alıştıktan sonra SD yayın izlemek sizlere keyifsiz gelecektir. Yeni Türksat 4A uydusunda yayınlanan ya da yayına başlayacak tüm hd yayınların birçoğu aynı anda sd formatla da yayınlanacağından, aynı kanallar sd de yayınlanıyor neden hd uydu alıcısı alayım deseniz de bir süre sonra sd yayınları da tamamen kaldıracak olduklarından elinizdeki uydu alıcısı yayınları alamıyor hale gelecektir. Şimdiden önlem alarak hd bir uydu alıcısı kullanmak çok daha doğru bir çözüm olacaktır. Yeni Türksat uydusundaki yayın kapasitesindeki artış nedeniyle de daha önce uydudan yayınlanmayan birçok mahalli yani yerel kanallar da mpeg-4 tekniğiyle yayınlanacak. Bu nedenle zaten sd cihazlarda bu yayınlar izlenemeyecek. HD özellikli uydu alıcısı kullananlara da bir ikazımız var. Kanal listenizin yanında HD işareri gözüken her kanal HD olmayabilir. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi mpeg-4 SD‘ de aynı sıkıştırma tekniğiyle iletilir ve HD olarak gözükür. Kanalın HD olup olmadığını gözlerinizle ve kanalın yayın çözünürlüğünü uydu alıcınızdaki kanal barındaki çözünürlükten anlayabilirsiniz. Yeni Türksat 4A uydusunda 1,5Mbps SD Mpeg-4 ile kullanılan data rate oranları %50 azaltıldır. Bu sayede görüntü kaliteleri çok iyi olmasa da web üzerinden yayınlanan birçok mahalli kanalın Türksat’a geçmesi kolaylaştı. Kısacası SD uydu alıcılarıyla izlenemeyecek birçok kanal Türksat’ta olacak ve SD uydu alıcılarıyla izlenemeyecek. Nerdeyse tüm HD özellikli uydu alıcıları, HD yayınları SD ye çevirip, HD özelliği olmayan TV lerde de izlettirir. Bu durumda yayın kalitesi SD ile aynı olur HD olarak izlenemez. SD özellikli uydu alıcılarında ise MPEG-4 ve HD içerikli yayınları izlenemez.
SD Uydu Alıcısı Kullananlara Öneriler;
- HD özellikli bir televizyonunuz var ve hala SD uydu alıcısı kullanıyor ve memnunum diyorsanız, üzülerek söylüyoruz ki TV için ödemiş olduğunuz paranızın karşılığını tam olarak alamıyorsunuz demektir. Hemen bir HD özellikli uydu alıcısı alın ve neler kaçırdığınıza bakın. TV nizin hiçte görmediğiniz kadar mükemmel yayın kalitesini görün ve keyfini çıkarın.
- Artık HD uydu alıcısı sahipleri aynı uydudan sizden daha fazla kanal izliyorsa, yayınlanan içerikten geri kalmamak için hemen bir HD uydu alıcısı alın.
Faydalı Bilgiler
3D yayınlar MPEG-4 HD uydu alıcılarıyla izlenebilir.
SD yayınlar 4:3 ya da 16:9 yayınlanabilir.
HD yayınlar ise sadece 1280×720, 1920×1080 çözünürlüğünde 16:9 formatinda yayınlanır.
Kaynak : NextServis